| Maak kennis met GORILLA
Tijdens de coronatijden misten we de jongeren hun stem. Ook buiten deze tijden missen we vaak respect wanneer men het over jongeren heeft. Het lijkt ons hoog tijd om de gorilla in hen naar boven te laten komen. We willen dat jongeren, net zoals de gorilla’s, serieus worden genomen door de rest van de jungle. Jongeren binnen GORILLA komen op voor zichzelf, laten hun stem horen en stralen kracht uit! Een gorilla is naast een groepsdier ook een zorgend dier.
| Drie families
We trekken de jungle in en gaan vindplaatsgericht werken in de drie wijken waar ook de drie Gentse Verenigingen Waar Armen het Woord Nemen, actief zijn. Deze zijn Nieuw Gent, Sint-Amandsberg/Dampoort en de Gentse binnenstad. Sinds 2023 zijn we enkel nog actief in Sint-Amandsberg/Dampoort.
Hier willen we ontdekken wat de jongeren er voelen en ervaren, wat vinden ze dat goed loopt en wat er beter kan. Kortom: rond welke thema’s ondervinden zij nog steeds moeilijkheden en waarover willen ze hun stem laten horen?
​
| Één gemeenschappelijk doel
Het groepsdier in ons zorgt ervoor dat de jongeren uit de verschillende wijken samenkomen. Ze leren elkaar kennen, ontdekken verschillen en gelijkenissen die ze ervaren binnen verschillende levensdomeinen om uiteindelijk tot een gemeenschappelijk thema te komen.
De koppen worden samen gestoken en er zullen inhoudelijke trajecten worden afgelegd zodat uiteindelijk, de drie families samen hun brul kunnen laten weerklinken in de jungle.
​
| Samen
Dit willen we niet alleen doen, samen zijn we immers zoveel sterker!
We konden dit de afgelopen maanden ervaren door stevige samenwerking met vzw Jong, jeugdstraathoekwerk, Formaat, Schoolspotters, Masala vzw, OverKop Gent, de Plantrekkerij. We hopen deze samenwerkingen te kunnen verankeren in de verderzetting van het Gorilla project.
We dromen ervan om in 2021 in iedere wijk een sterke gorillafamilie te kunnen uitbouwen en samen iets laten bewegen bij de samenleving en het beleid.
​
​
| Ervaringen van de wijk
​
"Ik heb het gevoel dat er lang niet is omgekeken naar onze wijk, nu willen ze wel investeren in onze wijk. Maar zullen ze naar ons luisteren?"
Jongere van 23 in Scheldeoord
​
"Ik hoor constant mensen zeggen dat iedereen recht heeft op een tweede kans. Oké ik heb fouten gemaakt, waar is mijn tweede kans?"
Jongere van 25 jaar in Nieuw Gent
" Ik kan nergens terecht om te slapen en ik had z'n briefje 'De straat is mijn kot' maar ik heb toch een GAS-boete gekregen! Ik ben zelf moet verschijnen voor de politierechtbank en een boete gekregen van €850. Ik ben dakloos, alsof dat mij gaat helpen..."
Jongere van 22 jaar in Binnenstad
​
Het Gorillaproject liep zes maanden, we lichten vier thema’s uit waarrond jongeren grote noden voelen. We delen hier enkele signalen en de bijbehorende veranderingen die we graag zien.
​
| Politie & Justitie
​
Signalen
De band tussen politie en jongeren is nog veel te vaak negatief gekleurd. Jongeren ervaren vaak vooroordelen en onrechtvaardige behandelingen:
-
Jongeren worden geregeld aangesproken zonder dat het echt duidelijk is waarom.
-
De communicatiestijl van de politie wordt vaak als heel onvriendelijk en onrespectvol ervaren.
-
Jongeren krijgen te horen dat ze worden aangesproken omdat ze er uit zien als bijvoorbeeld een drugdealer doordat ze bepaalde merken of kledingaccessoires dragen.
-
Het briefje ‘De straat is mijn kot’ geeft aan dat een persoon dakloos is en dus geen GAS-boete kan krijgen door zich op straat te begeven tijdens de lockdown/avondklok. Desondanks merkten we op dat een jongere toch een GAS-boete kreeg.
​
Positieve ervaringen
We zien dat jongeren ook positieve ervaringen hebben met de politie:
-
Jeugdinspecteurs die de drempel tussen jongere en politie verlagen door zich echt te focussen op het creëren van een band met de jongeren.
-
Jeugdinspecteurs die in burger werker op buurtevenementen zorgen ervoor dat ze minder intimiderend zijn en meer toegankelijk.
Aanbevelingen
We blijven geloven dat de politie er wil zijn voor alle burgers. Ook voor jongeren in
kwetsbare situaties daarom vragen wij:
-
Investeer in het bouwen aan positieve relaties tussen politie en jongeren, zoals al gebeurt in de wijk Nieuw Gent.
-
Werk aan communicatieve vaardigheden. Wissel uit met jongeren en ontdek hoe er op een respectvolle, vriendelijke en constructieve manier met hen kan gecommuniceerd worden.
-
Ban vooroordelen weg uit het politiekorps.
-
Zorg ervoor dat elke bevoegde persoon op de hoogte is van gemaakte afspraken. Het is ondenkbaar dat een dakloze jongere een hoge boete krijgt ondanks hij volgens gemaakte afspraken met Stad Gent helemaal in regel is.
| Racisme, vooroordelen en framing
​
Signalen
Jongeren moeten nog al te vaak opgroeien in een omgeving vol vooroordelen. Vooroordelen gebaseerd op het feit dat ze tot de groep ‘jongeren’ behoren of omdat ze in een bepaalde buurt wonen. Jongeren met migratieachtergrond hebben hier bovenop ook nog eens te maken met racisme. Dit jaar bleek, dankzij niveau vier, ook nog eens heel duidelijk hoe framing deze vooroordelen extra in de hand werkt.
​
-
Vooroordelen gebaseerd op wijk: doordat de wijk gelinkt wordt aan criminele feiten zoals drugs, agressie enz. krijgen jongeren automatisch dezelfde stempel. Dit resulteert in minder kansen op bijvoorbeeld de arbeidsmarkt. Jongeren verloren al hun job nadat hun werkgever wist uit welke buurt deze kwamen.
-
Racisme is alomtegenwoordig. Wanneer er iets misgaat wordt er heel snel naar huidskleur en origine gekeken als oorzaak. Opmerkingen met een racistische ondertoon en non-verbale signalen zijn een dagdagelijks gegeven voor veel jongeren. Dit zowel van mede wijkbewoners als van mensen buiten de wijk.
-
De uitzendingen van ‘Niveau 4’ bracht de wijk Nieuw Gent alsook de jongeren die er wonen in een heel slecht daglicht. Van de wijk werd een heuse karikatuur gemaakt. Jongeren ervaarden na de uitzendingen dan ook dat ze anders benaderd worden dan voorheen, bv.: mensen die omwille van het programma dachten dat ze bij de jongeren heroïne konden verkrijgen.
-
Vooroordelen en generatiekloven voeden elkaar. Verschillende generaties geven aan dat ze niet met elkaar in gesprek gaan. Door het niet kennen van elkaars leefwereld is er onbegrip en ontstaat er een gevoel van onveiligheid.
​
Positieve ervaringen
We ervaren ook positieve dynamieken in de verschillende wijken:
-
Jongeren die mee-eigenaarschap krijgen tijdens wijkevents krijgen een boost in hun eigenwaarde. Er is een positieve basis waarop er in contact wordt gegaan tussen de jongeren en andere buurtbewoners. Enkele voorbeelden hiervan zijn het filmfestival en de hiphop optredens in Nieuw Gent.
-
Op pleinen waar, een gezonde mix is van leeftijden tussen de 3 en 30 jaar brengt dit zowel uitdagingen als kansen met zich mee. Hier zijn het vooral de al wat oudere jongeren die zich over de kinderen ontfermen.
​
Aanbevelingen
Framing blijkt heel belangrijk te zijn in het doorbreken of in stand houden van vooroordelen. Deze vooroordelen leiden tot uitsluiting en discriminatie. We vragen om er punt van te maken actief te werken aan het doorbreken van deze vooroordelen. Jongeren moeten kunnen opgroeien in een wijk, stad, samenleving waar ze graag wonen. Waar ze positief benaderd worden en waar ze kunnen zijn wie ze zijn ondanks hun achtergrond en afkomst. Een plek die kansrijk is en waar talenten worden opgegraven in plaats van ondergedolven. We vragen om:
-
Te waken over de kwetsbare jongeren en burgers bij uitbreiding. Zorg er ten allen tijde voor dat deze jongeren en burgers geen slachtoffers zijn van de sensatielust die zo goed gesmaakt wordt in de media. Zowel de politie, het productiehuis en stad Gent moeten hier verantwoordelijkheid in opnemen.
-
Positieve acties op te zetten in samenwerking met jongeren!
We keken met plezier naar de filmpjes Stop Discirminatie van Dienst Gelijke Kansen en Welzijn. Meer van dat! -
Positieve gebeurtenissen meer wijdverspreid in de kijker te zetten.
-
Wijkgericht te werken aan positieve beeldvorming om generaties samen te brengen.
​
| Wonen en huisvesting
​
Ondanks het feit dat huisvesting een sociaal grondrecht is, zijn er nog teveel jongeren die dit grondrecht niet (op een menswaardige manier) kunnen invullen. Elke jongere is er één te veel.
Signalen
-
Jongeren die zich in een precaire woonsituatie bevinden en op zoek gaan naar een betaalbare studio/appartement komen van een kale reis terug. Er zijn heel weinig betaalbare appartementen op de huurmarkt. Dit maakt dat jongeren ofwel op straat terecht komen of tijdelijk onderdak moeten zoeken in hun beperkt netwerk. Op deze manier komen jongeren dus vast te zitten in hun precaire woonsituatie en/of hun thuisloze situatie.
-
De nachtopvang zoals ze nu georganiseerd wordt, is niet op maat van jongeren. Ze voelen zich er niet veilig. Dit komt doordat jongeren er opgeschrikt worden door agressie, druggebruik, intimidatie en zoveel meer. Vaak zorgen deze problemen ervoor dat er kans is op bijvoorbeeld recidive. Jongeren zonder huis zouden net een extra veilige opvangplaats moeten kunnen vinden zodat ze hun overlevingsmodus af en toe van ‘on’ naar ‘stand-by’ kunnen zetten.
-
Jongeren die dakloos zijn vinden hun weg niet naar opvanginitiatieven. De drempels zijn te hoog (inbellen, fysieke afstand…).
-
Jongeren met psychische kwetsbaarheden worden nog versterkt in hun kwetsbaarheid. Wanneer een jongere met een psychische kwetsbaarheid dakloos is en zonder enige omkadering op straat leeft, is het risico op nog meer psychische klachten veel groter.
-
Het principe van enkel nachtopvang is voor iedere dakloze persoon ontoereikend, dus geldt dit zeker ook voor jongeren. Hoe kan een jongere in de nachtopvang tot rust komen als je in de ochtend opnieuw op straat staat? Je hebt geen idee hoe je de dag moet overbruggen tot je ‘s avonds opnieuw welkom bent in de nachtopvang. Jongeren hebben nood aan plekken waar ze overdag kunnen zijn, waar ze in de eerste plaats warm zitten, een warme maaltijd krijgen, ze hun was kunnen doen en terecht kunnen voor een babbel. Omdat de jongeren meestal bezig moeten zijn met het ‘overleven’, is er geen tijd over om zich bezig te houden met de zoektocht naar werk of educatie.
Aanbevelingen
Jongeren horen niet thuis op straat. Als jongere in zo’n precaire situatie is het ongelofelijk moeilijk om een uitweg te vinden. Laat ons de jongeren bij wie dit sociaal grondrecht niet ingevuld is net extra warm omringen. Op die manier kan er samen met hen op zoek gegaan worden naar een geschikte weg om dit grondrecht in te vullen:
-
Wij vragen een betere afstemming tussen inkomens van welke aard ook en de
huurmarkt. Hiermee bedoelen we dat inkomens uit werk, leeflonen, werkloosheidsuitkeringen etc. omhoog moeten ofwel moeten de huurprijzen omlaag. -
wij vragen dat er een opvang komt specifiek gericht op jongeren. Een opvang waar thuisloze jongeren zich veilig kunnen voelen en die verder gaat dan de klassieke nachtopvang met bed, bad, brood. Laat het een plek zijn waar jongeren ook overdag kunnen zijn. Een plek waar professionals heen gaan om outreachend te werken om samen met jongeren oplossingen te gaan zoeken en verkennen. Laat deze kwetsbare jongeren niet afhankelijk zijn van hun restkracht die overblijft in deze constante overlevingsmodus om al dan niet de juiste instanties te leren kennen.
​
| Jeugdwelzijnswerk
​
Signalen
Het jeugdwelzijnswerk wordt gekenmerkt door vier functies, namelijk het groepsgericht vrijetijdsaanbod, de welzijnsfunctie, de brugfunctie en de belangenbehartiging en/of signaalfunctie. We zien een sterke uitbouw van deze vier functies maar deze liggen versnipperd over de volledige stad. De werkers die concretisering geven aan deze functies kunnen veel meer impact hebben als ze outreachend gaan werken en in de buurt van de jongeren kunnen inzetten op de specifieke wijkgerichte noden:
-
jongeren hebben nood aan een ontmoetingsplaats in de buurt waar ze wonen of rondhangen. Een plaats waar ze letterlijk kunnen ont-moeten maar ook een plek waar ze kunnen verhalen, talenten ontdekken, de mist in gaan… In zowel Scheldeoord als Binnenstad is de nood aan een jeugdhuis hoog. We kijken positief naar 2021 met de komst van een nieuw jeugdhuis in beide wijken.
-
jongeren hebben nood aan vrijetijdsaanbod op maat. Georganiseerd jeugdwerk zorgt voor zinvolle tijdsinvulling die de grote verveling tegengaat. We hopen dat de komst van de jeugdhuizen hier ook een antwoord op zullen bieden.
-
jongeren vinden moeilijk hun weg in het kluwen van hulpverleningsorganisaties. Ze weten soms niet dat er organisaties zijn waar ze terecht kunnen met hun vragen. Jongeren geven zelf aan dat dit onduidelijk is voor hen.
Positieve ervaringen
We ervaren dat jongeren snel de vruchten plukken van de aanwezigheid van outreachende werkers in hun buurt. Jeugdstraathoekwerk is een heel mooi voorbeeld van hoe tandemwerk tussen JWW en JSHW het verschil kan maken in het leven van jongeren. Door deze presentiebenadering kunnen we met andere woorden veel korter op de bal spelen.
Aanbevelingen
Het jeugdwelzijnswerk wordt niet voor niets vormgegeven door de hierboven beschreven vier functies. Elke functie heeft evenveel waarde. We merken op dat er in de verschillende wijken niet op een gelijkwaardige manier op deze vier wordt ingezet. We vragen dan ook dat we een Gent kunnen creëren waar alle jongeren de uitbouw hiervan kunnen voelen en ervaren. Dit mag niet afhangen van de buurt waarin ze wonen:
-
we vragen dat elke jongere een ontmoetingsplaats heeft in de buurt van waar ze wonen of rondhangen.
-
er is nood aan outreachende jeugdwelzijnswerkers die aan de slag kunnen gaan met welzijnsvragen in Nieuw Gent. Zij kunnen gericht doorverwijzen naar de juiste instanties en op deze manier de drempels voor de jongeren verlagen.
-
wie met jongeren werkt, hoort heel veel waardevolle verhalen. Het is belangrijk dat er tijd en ruimte is zodat hier signalen uit kunnen gehaald worden. Op deze manier kan er met de signalen aan de slag gegaan worden met structurele veranderingen als gevolg. Zo krijgen de jongeren de stem die ze verdienen.
-
een centraal aansprekingspunt per wijk zou ervoor zorgen dat jongeren een GPS hebben om hun weg te vinden binnen de sociale kaart. Een eerste stap is en blijft, weten wie ze kunnen aanspreken in verband met hulpvragen. Deze persoon, kan hen dan warm toeleiden naar de juiste organisatie en hen de weg wijzen binnen de ingewikkelde organisatiestructuur.
​
Deze nota wordt mee onderschreven door:
De Beweging voor Mensen met een Laag Inkomen en Kinderen, De Zuidpoort, SIVI
​